Δελτίο τύπου
Το έργο κατασκευής αντλιοστασίου αποχέτευσης της ΕΥΔΑΠ που ξεκίνησε τη Δευτέρα 3/10/22 στον προστατευόμενο υγρότοπο «Παράκτιο Έλος Μαρίκες/Αμμοθινικό οικοσύστημα» στη Ραφήνα και για το οποίο λάβαμε σχετική επώνυμη καταγγελία, χρειάζεται να σταματήσει άμεσα με παρέμβαση όλων των αρμόδιων υπηρεσιών, προκειμένου να αποφευχθεί η συρρίκνωση ενός από τους ελάχιστους πλέον υγροτόπους της Αττικής και η καταστροφή οικοτόπων κοινοτικής σημασίας που καταγράφονται στην περιοχή.
Το έργο που ξεκίνησε αλλά σταμάτησε με παρέμβαση κατοίκων και φορέων, εκτελείται στο κέντρο σχεδόν της προστατευόμενης περιοχής[1], σε τμήμα του οποίου καταγράφονται οικότοποι προτεραιότητας της Ευρωπαϊκής Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ[2] και δύναται να έχει σοβαρές αρνητικές επιπτώσεις στους φυσικούς και ημιφυσικούς σχηματισμούς της περιοχής και στην ακεραιότητα του τοπίου[3].
Η συρρίκνωση και υποβάθμιση του υγροτόπου των Μαρικών έρχεται σε συνέχεια παρεμβάσεων που ήδη έχουν συρρικνώσει ή/ και υποβαθμίσει γειτονικούς υγροτόπους της Ανατολικής Αττικής (Αρτέμιδας, Ερασίνου, Μπρέξιζας), ενώ το αμέσως επόμενο διάστημα αναμένεται κατασκευή αντλιοστασίων αποχέτευσης της ΕΥΔΑΠ μέσα στα θεσμοθετημένα[4] όρια των προστατευόμενων υγροτόπων εκβολής ρέματος Ραφήνας και υγρότοπου Αρτέμιδας. Επιπλέον, το εν εξελίξει έργο εγκιβωτισμού του ρέματος Ερασίνου και το προγραμματιζόμενο έργο εγκιβωτισμού του ρέματος Ραφήνας πρόκειται να εξαφανίσουν φυσικές ζώνες πλημμύρας που αποτελούν ευρείες υγροτοπικές εκτάσεις, ενώ ακόμα δεν έχει γίνει αποκατάσταση και οριοθέτηση του σημαντικού υγρότοπου Λουτρός Σπάτων.
Τα παραπάνω απειλούν σοβαρά την ακεραιότητα του δικτύου υγροτόπων ολόκληρης της Ανατολικής Αττικής, που είναι σημαντικοί για τη Φύση και τον Άνθρωπο αφού αποτελούν απαραίτητους σταθμούς για τα μεταναστευτικά πουλιά, οικοτόπους διαβίωσης πολλών ειδών, προστατεύουν την ακτογραμμή από τη διάβρωση, παρέχουν φυσική αντιπλημμυρική προστασία, και συντελούν πολλαπλά στην ανάσχεση της κλιματικής αλλαγής.
Ζητάμε το άμεσο σταμάτημα του έργου της ΕΥΔΑΠ μέσα στο Παράκτιο Έλος Μαρίκες και την επανεξέταση των θέσεων των αντλιοστασίων της ΕΥΔΑΠ, με γνώμονα τη διατήρηση των υγροτόπων της περιοχής μέχρι την οριστική τους οριοθέτηση.
Περιμένουμε από τις αρμόδιες υπηρεσίες, αρχίζοντας από τις Υπηρεσίες που έχουν αντικείμενό τους την τήρηση των Ευρωπαϊκών Οδηγιών 2000/60/ΕΚ και 92/43/ΕΟΚ, να πραγματοποιήσουν άμεσα αυτοψία ώστε να διαπιστωθεί το μέγεθος της πραγματοποιημένης και επικείμενης βλάβης στον υγρότοπο και στα είδη κοινοτικής σημασίας.
Τέλος, ζητάμε να αναλάβουν οι αρμόδιοι φορείς τις ευθύνες τους ώστε να προστατευτούν ουσιαστικά, με το πνεύμα και το γράμμα του Νόμου, οι Μαρίκες Ραφήνας και οι υγρότοποι και ακτές της Ανατολικής Αττικής, και να εγκαταλειφθεί η προσπάθεια εξεύρεσης νομικών “παραθύρων” που να νομιμοποιούν παρεμβάσεις μέσα σε προστατευόμενες περιοχές.
Οι υπογράφουσες οργανώσεις:
- ΑΝΙΜΑ
- ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Περιβάλλοντος και Πολιτισμού
- Ελληνική Εταιρία Προστασίας της Φύσης
- Ελληνική ΟΡΝΙΘΟΛΟΓΙΚΗ Εταιρεία
- Καλλιστώ
- ΟΖΟΝ
- Ροή, Σύλλογος Πολιτών υπέρ των ρεμάτων
[1] Είναι υγρότοπος ενταγμένος στις «περιοχές που προορίζονται για την προστασία οικοτόπων και ειδών» του Μητρώου Προστατευόμενων Περιοχών, με βάση την 1η Αναθεώρηση του Σχεδίου Διαχείρισης Λεκανών Απορροής Ποταμών του ΥΔ Αττικής που εκδόθηκε κατ’εφαρμογή της Ευρωπαϊκής Οδηγίας 2000/60/ΕΚ (αντιμετωπίζεται ως υγρότοπος α’ προτεραιότητας).
[2] Τύποι οικοτόπων κοινοτικής σημασίας του Παραρτήματος Ι της «Οδηγίας για τους Οικοτόπους» 92/43/ΕΟΚ με κωδικό 2190 «Υγρές κοιλότητες μεταξύ των θινών», οικότοπος προτεραιότητας 2250* «Θίνες των παραλιών με Juniperus spp», και 2260 «Θίνες με βλάστηση σκληρόφυλλων θάμνων».
[3] Αυτοψία Ελληνικού Κέντρου Θαλασσίων Ερευνών (Ιαν. 2022).
[4] Άρ.54 Ν.4559/2018.
ΕΠΕΙΓΟΥΣΑ ΚΑΤΑΓΓΕΛΙΑ
Ραφήνα, 3/10/2022
ΘΕΜΑ: Καταγγελία για καταστροφή «Περιοχής προοριζόμενης για την προστασία
οικοτόπων και ειδών» με την ονομασία «Παράκτιο Έλος Μαρικών/Αμμοθινικό
Οικοσύστημα», περιοχής Ραφήνας
Με την από 20/1/2022 επιστολή μας(επισυνάπτεται), σας είχαμε ενημερώσει για εργασίες που εκτελούνταν στην παραπάνω περιοχή από την εταιρία ΑΚΤΩΡ για λογαριασμό της ΕΥΔΑΠ. Η περιοχή, όπως σας είχαμε ενημερώσει, είναι ενταγμένη στο Μητρώο Προστατευόμενων Περιοχών Αττικής (ΦΕΚ4672/Β/2017), προστατεύεται από δύο Ευρωπαϊκές Οδηγίες(2000/60/ΕΚ και 92/43/ΕΟΚ) λόγω ύπαρξης 5 οικοτόπων Κοινοτικής Σημασίας και βρίσκεται σε διαδικασία οριοθέτησης που έπρεπε να έχει ολοκληρωθεί με έκδοση Προεδρικού Διατάγματος (βάσει ν.3937/2011) μέχρι το 2019, μετά την έκδοση των Σχεδίων Διαχείρισης Λεκανών Απορροής Ποταμών ( ΦΕΚ 4672/Β/2017) και σύμφωνα με το νέο ΡΣΑ(ν.4277/2014).
Σήμερα, Δευτέρα 3/10/2022, μπουλντόζες της ΕΥΔΑΠ μπήκαν ξανά στην περιοχή, καταστρέφοντας έναν από τους οικοτόπους κοινοτικής σημασίας (κωδ.NATURA 2190, υγρές κοιλότητες μεταξύ των θινών). Επισυνάπτονται φωτογραφίες. Οι εργασίες προσωρινά σταμάτησαν μετά από έντονες διαμαρτυρίες κατοίκων και αναμένεται να συνεχιστούν αύριο, καθόσον η ΕΥΔΑΠ εμμένει στη νομιμότητα της εν λόγω κατασκευής, με το επιχείρημα ότι για έργα κοινής ωφέλειας δεν απαιτείται άδεια δόμησης και βασιζόμενη σε μη υλοποιημένο σχέδιο πόλης του 1970 το οποίο όφειλε να έχει τροποποιηθεί μετά την ένταξη της περιοχής στο Μητρώο Προστατευόμενων Περιοχών(ν.3937/2011) ή ΤΟΥΛΑΧΙΣΤΟΝ ΝΑ ΕΧΕΙ ΛΗΦΘΕΙ ΜΕΡΙΜΝΑ ΓΙΑ ΜΗ ΕΠΙΔΕΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗΣ ΤΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ μέχρι ολοκλήρωσης της οριοθέτησής της . Αντίθετα, οι συνεχιζόμενες καθυστερήσεις και παραλείψεις στην εφαρμογή των δεσμεύσεων της χώρας μας απέναντι στην Ευρωπαϊκή Ένωση, καταστρέφει σήμερα οικοτόπους προτεραιότητας του ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΟΣ Ι της Ε.Ο. 92/43/ΕΟΚ που βρίσκονται στην εν λόγω περιοχή.
Σχετικά με τις επιπτώσεις της προαναφερόμενης παρέμβασης της ΕΥΔΑΠ και τις επιτρεπόμενες χρήσεις εντός της προστατευόμενης περιοχής των Μαρικών, αρμόδιοι επιστημονικοί φορείς (ΕΚΒΥ, ΕΛΚΕΘΕ) έχουν εκφράσει άποψη μετά την πρώτη αποψίλωση της περιοχής στις αρχές του χρόνου, απόψεις που αμέσως διαβιβάστηκαν στην ΕΥΔΑΠ και τις οποίες εξακολουθεί να αγνοεί (επισυνάπτονται).
Να σημειωθεί ότι το έργο αποχέτευσης της ΕΥΔΑΠ απειλεί με καταπάτηση δύο ακόμη υγροτόπους της περιοχής ενταγμένους στο Μητρώο Προστατευόμενων Περιοχών λόγω χωροθέτησης αντλιοστασίων εντός των θεσμοθετημένων ορίων τους (ν.4559/2018). Πρόκειται για την «εκβολή Μεγάλου Ρέματος Ραφήνας» και τον «υγρότοπο Αρτέμιδας».
Ζητάμε την άμεση παρέμβασή σας προκειμένου να σταματήσει η καταστροφή των υγροτόπων, γεγονός που απειλεί τη χώρα μας με υπέρογκα πρόστιμα από την Ευρωπαϊκή Ένωση και θέτει σε κίνδυνο το περιβάλλον, την υγεία και την ποιότητα ζωής των πολιτών της τόσο περιβαλλοντικά επιβαρυμένης περιφέρειας Αττικής.
Είμαστε στη διάθεσή σας για περαιτέρω διευκρινήσεις και αναμένουμε ενημέρωση για τις σχετικές σας ενέργειες.
Με εκτίμηση,
Εμμανουέλα Τερζοπούλου
