Μια έννοια η οποία συναντάται συχνά στην θεραπευτική διεργασία, αλλά φαντάζει πολλές
φορές αρκετά ευρεία, δυσνόητη και γενική, είναι αυτή της αυτοεκτίμησης. Η αυτοεκτίμηση
επίσης, συγχέεται πολλές φορές στην ψυχική κατανόηση με την αυτοπεποίθηση. Η
αυτοεκτίμηση είναι η βάση του κάθε ενός από εμάς, είναι η εικόνα που έχουμε για τον
εαυτό μας και η προσωπική εσωτερική αξία που νιώθουμε ότι έχουμε σαν ξεχωριστές
οντότητες. Σε αντίθεση με την αυτοπεποίθηση, η οποία είναι η εμπιστοσύνη που έχουμε
στον εαυτό μας ώστε να πετύχουμε κάποιους στόχους μας. Έτσι για παράδειγμα μπορεί
κάποιος άνθρωπος να έχει αυτοπεποίθηση στον τομέα της εργασίας του, ή στο άθλημα με
το οποίο ασχολείται, αλλά να έχει χαμηλή αυτοεκτίμηση, δηλαδή να θεωρεί ότι η αξία του
ως άτομο είναι χαμηλή.
Η αυτοεκτίμηση αποτελεί κάτι πιο σταθερό στην πορεία ζωής ενός ανθρώπου, και χτίζεται
από πολύ μικρή ηλικία, ενώ η αυτοπεποίθηση μπορεί πολύ πιο εύκολα να αναπτυχθεί και
να έχει περισσότερες διακυμάνσεις ανάλογα τις διάφορες περιόδους ζωής ενός ανθρώπου,
αλλά και τους διάφορους βασικούς τομείς της καθημερινότητας.
Η αυτοεκτίμηση είναι η ικανότητα μας να αγαπάμε τον εαυτό μας, είναι η ικανότητα μας να
μπορούμε να εκτιμήσουμε την αξία μας, και να μπορούμε να αποδεχτούμε αληθινά τον
εαυτό μας, με τις διάφορες πτυχές και τις διαφορετικές φάσεις του μέσα στον χρόνο. Οι
άνθρωποι που δυσκολεύονται με το αίσθημα της χαμηλής στάθμης αυτοεκτίμησης, τείνουν
να έχουν αμφιβολίες για την αξία του εαυτού τους όταν έρχονται αντιμέτωποι με κάποια
κατάσταση που δεν είχε το αποτέλεσμα που επιθυμούσαν. Τείνουν να κατηγορούν και να
κριτικάρουν τον εαυτό τους για κάθε κατάσταση και να παίρνουν πολύ προσωπικά τα
διάφορα συμβάντα στη ζωή τους, καταλήγοντας συνήθως στο συμπέρασμα πως δεν
αξίζουν και πως είναι αποτυχημένοι. Εν αντιθέσει οι άνθρωποι με υψηλότερη
αυτοεκτίμηση βλέπουν πιο ρεαλιστικά τις διάφορες καταστάσεις στη ζωή τους και μπορούν
να αποδεχτούν τον εαυτό τους τόσο στην επιτυχία, όσο και στην αποτυχία, τόσο στην
δυσκολία, όσο και στην ευκολία, χωρίς να αλλάζει η εικόνα που έχουν οι ίδιοι για τον εαυτό
τους.
Η αυτοεκτίμηση χτίζεται από πολύ μικρή ηλικία από την οικογένεια του κάθε παιδιού και
συγκεκριμένα χτίζεται μη λεκτικά μέσα από τα μάτια των γονιών μας. Ένα άτομο με υψηλή
αυτοεκτίμηση έμαθε από πολύ μικρό να βλέπει την αξία του σταθερή μέσα από τον τρόπο
που του μιλούσαν και το κοιτούσαν οι γονείς του, στις διαφορετικές καταστάσεις, αλλά και
μέσα από τα δικά του μάτια έβλεπε την αυτοεκτίμηση των γονιών του, παρατηρώντας τους
στις δικές τους δυσκολίες. Το παιδί αυτό έμαθε να αποδέχεται τον εαυτό του με όλα αυτά
τα στοιχεία που το κάνουν διαφορετικό και μοναδικό, αγκαλιάζοντας το σύνολο του εαυτού
του.
Είναι σημαντικό για κάποιον ενήλικα όμως πλέον, να γνωρίζει ότι η αυτοεκτίμηση είναι κάτι
που μπορεί να μάθει και στην πορεία της ζωής του, ακόμα και αν δεν την έμαθε σε μικρή
ηλικία.
Για έναν ενήλικα που επιθυμεί να αγαπήσει τον εαυτό του περισσότερο, είναι πολύ
σημαντικό να κοιτάξει τον εαυτό του ξανά ως παρατηρητής, σαν ένα παιδί που προσπαθεί
να ανακαλύψει εκ νέου έναν καινούριο φίλο, προσπαθώντας με στωικότητα και υπομονή
να δει αληθινά ποιος είναι αυτός ο φίλος, χωρίς να τον κρίνει, προσπαθώντας να μάθει πως
συμπεριφέρεται αυτός ο άνθρωπος, τι του αρέσει, πως νιώθει, βλέποντας τον με αποδοχή
και ανοιχτή ματιά. Αυτή η παρατήρηση χρειάζεται έναν μαλακό και τρυφερό τρόπο, έναν
τρόπο που μας δίνει την δυνατότητα να νιώσουμε ασφάλεια με τον εαυτό μας, ώστε αυτός
να ξεδιπλωθεί και να μπορέσει να μετακινηθεί. Σε κάθε βήμα αυτής της πορείας, δεν έχει
σημασία εάν η ταχύτητα εκμάθησης του νέου μας φίλου μας φαίνεται αργή, καθώς τώρα
δεν ψάχνουμε την τελειότητα, αλλά αποδεχόμαστε τον τρόπο και τον ρυθμό μας χωρίς
κριτική. Είναι αρκετά δύσκολο να μπορέσει κάποιος να αποδεχτεί και να παραδεχτεί πως το
κάθε βήμα που κάνει, η κάθε επιλογή που κάνει είναι ουσιαστικά το καλύτερο που μπορεί
να κάνει την δεδομένη στιγμή, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι την επόμενη μέρα ή την επόμενη
ώρα δεν θα κάνει κάτι περισσότερο. Χρειάζεται ένας εσωτερικός διάλογος αγάπης και
φροντίδας ώστε να μπορέσει κάποιος να αναπτύξει την αυτοεκτίμηση του, διότι η
εσωτερική κριτική και η αυτοτιμωρία θα συνεχίσουν να εντείνουν το κλείσιμο του εαυτού,
τους φόβους και τις πεποιθήσεις γύρω από την χαμηλή αξία που δίνουμε στον εαυτό μας.
Αυτή η διαδρομή αποτελεί τον δρόμο της ψυχικής ενηλικίωσης του εαυτού, είναι μια
προσωπική ευθύνη να μπορέσει ένα άτομο να αναλάβει την ευθύνη του εαυτού του και
του μεγαλώματος του, ειδικά αν αυτό δεν έγινε με τον τρόπο που επιθυμούσε στην μικρή
του ηλικία. Ο δρόμος αυτός είναι μια αέναη διαδικασία αλλά σε όλη αυτή την πορεία είναι
σημαντικό να γνωρίζεις ότι είσαι αρκετός.
