12 Σεπτεμβρίου 1829, Πέτρα Βοιωτίας- Η τελευταία μάχη του Αγώνα
Σαν άλλος Λεωνίδας ο στρατάρχης Δημήτριος Υψηλάντης εγκλωβίζει τους 5.000 Τούρκους και Τουρκαλβανούς του Ασλάν μπέη στο στενό πέρασμα της Πέτρας.
Η Ελληνική δύναμη ανέρχεται σε περίπου 3.000 άνδρες και είναι χωρισμένη σε 4 χιλιαρχίες.
Για πρώτη φορά οι Έλληνες παρουσιάζουν τακτικό στρατό, που οφείλεται στις στρατιωτικές μεταρρυθμίσεις του Κυβερνήτη Ιωάννη Καποδίστρια, με τη δημιουργία του Λόχου των Ευελπίδων.
Οι Έλληνες επικρατούν ολοκληρωτικά στο πεδίο της μάχης.
Ο Ασλάν μπέης, αντιλαμβάνεται ότι δεν έχει νόημα να συνεχίσει τη μάχη.
Για πρώτη και μοναδική φορά, επίλεκτη τουρκική δύναμη υποχρεώνεται να συνθηκολογήσει στο πεδίο της μάχης. Με τη Συνθήκη αυτή οι τελευταίες τουρκικές δυνάμεις αποχωρούν από την πολύπαθη Στερεά Ελλάδα.
Η μάχη της Πέτρας, 20 μήνες μετά την άφιξη του Καποδίστρια, απετέλεσε το κορύφωμα και την επιβράβευση των τιτάνιων προσπαθειών του. Ο αγώνας του έθνους ευοδώθηκε και οδηγήθηκε σε αίσιο τέρμα. Ο γενναίος Υψηλάντης παρά τις αντιξοότητες και τα προβλήματα εκπλήρωσε την αποστολή του. Απέδειξε ότι παρά την ασθενική του κράση, είχε τεράστια θέληση και τελείωσε ηρωικά αυτό που ο αδερφός του Αλέξανδρος άρχισε 8,5 χρόνια νωρίτερα, στις παραδουνάβιες ηγεμονίες…
Κείμενο: Μωραΐτες εν Χορώ